ЖАЗИРМАДАН САҚЛАНИНГ

Жазирама иссиқ шароитида либос ҳавони яхши ўтказадиган, терни шимийдиган, қуёш нурини қайтарадиган ва танага ёпишиб турмайдиган бўлиши керак. Ип газлама айнан шундай хусусиятларга эга.

Ёз фаслида оқ рангли либос кийиш тавсия этилади. Чунки улар иссиқлик ва қуёш нурини қайтариш хусусиятига эга. Шунинг учун кийим танлашда газламанинг рангига эътибор бериш лозим.

Қуёш нури таъсирида организмда рахит касаллигининг олдини олувчи “Д” витамини ҳосил бўлади, бироқ бош кийимсиз тик қуёш нурида узоқ вақт туриш  иссиқлик уришга, базида эса  кўздаги катаракта касаллигини ривожланишига олиб келиши мумкин.

Терини жазрама иссиқдан ҳимоя қилмаслик, унинг куйишига, бу жараённинг узоқ давом этиши эса, тери ракига ҳам олиб келиши мумкин. Айниқса болалар қуёшнинг ультрабинафша нурларига ўта таъсирчан бўладилар, шунинг учун улар жазирамада сояда бўлишлари лозим. Соябони кенг бош кийимлар(шляпалар) офтобдан сақловчи қора кўзойнаклар тақиш  ультрабинафша нурлардан сақлайди.

Ҳаво ҳароратининг мунтазам кўтарилиши натижасида организмнинг мослашув жараёни издан чиқади. Бу эса  ҳар хил касалликларнинг келиб чиқишига олиб келиши мумкин мумкин.

Иссиқ уриши: Бу ҳолат инсонда тана ҳароратининг жуда ҳам кўтарилиб кетиши натижасида юз беради. Касаллик тиришиш, алахсираш, бош оғриғи, бош айланиши, қулоқнинг шанғиллаши, ич ўтиши, баъзида хушидан кетиши каби холатлар билан кечади. Иссиқ уриши юрак ва қон томири касалликлари бор инсонларда, болалар  ва кексаларда кўпроқ учрайди.

Бундай  ҳолатларда нима қилиш керак?

Зудлик билан тез ёрдам чақириш лозим.

Врач келгунга қадар беморни тезликда салқин жойга ўтказиш, ён бошлатиб ётқизиш, бошига сочиқни ҳўллаб босиш, бўйнини қисиб турган тор кийимлардан халос қилиш, бемор ўзига келса сув ичириш керак.

Тиббиёт илмининг султони Абу-Али Ибн Синонинг “Бошингни қуёшдан асра, оёқларингни эса совуқдан”, деган ўгитлари ҳали ҳанузгача ўз кучини йўқотгани йуқ.

Чунки бош мияда катта артерия, вена қон томирлари ўтган бўлиб, куннинг иссиқ вақтида бош яланг юрганда қизиб, бутун танада иссиқ қон айланиб, кишиларни ҳар хил касалликларга чалинишига сабаб бўлади.

Офтоб уриши юрак қон томир тизими касаллиги ва қандли диабеди бор беморларда, ёш болалар ва кексаларда, тана вазни меёрдан ортиқ бўлган инсонларда кўп учрайди.

Н. Жамолов,

Вилоят ОИТСга қарши курашиш

    маркази етакчи мутахасиси