BAHORIY KO‘KATLARNING FOYDASI

Bahor kirib kelishi bilan insonlarning kayfiyatida o‘zgacha ruh uyg‘onadi. Taomnomaga ham sezilarli o‘zgarishlar kiritiladi. Ayniqsa, ko‘katli ovqatlarning koni foydaligi sir emas. 

Jumladan, ismaloq kaloriyasi past mahsulot bo‘lgani bois ozishni istaganlar uchun koni foyda. Turli vitamin va minerallarga boyligi uchun avitaminoz rivojlanishining oldini oladi. Mazkur ko‘kat tarkibidagi shavel kislotasi oshqozon ishini tiklab, ishtahani oshiradi. Kletchatka esa ichaklarni mustahkamlaydi.

Ismaloqdan tayyorlangan qaynatma qabziyat va qorin dam bo‘lishida foydali.

Ismaloqdan tayyorlangan damlama shamollashni yaxshi davolaydi. Shu bois ham uni laringit, angina, faringit, bronxlar va o‘pka yallig‘lanishiga chalingan bemorlar isteʼmol qilishi foydali. Mazkur damlamada og‘iz chayish orqali turli stomatologik xastaliklarni tuzatish mumkin.

Ovqatga ishlatilgan ismaloq barglari bosh og‘rig‘ini qoldiradi.

Ismaloq tarkibida antioksidantlar majmuasi mujassam. Shu bois ham yoshlikni saqlab qolib, saraton paydo bo‘lishining oldini oladi.

Shvetsariyalik olimlar ismaloqni muntazam isteʼmol qilish qandli diabetga chalingan bemorlardagi insulinga qaramlikni kamaytirishini aniqladi.

Dietologlar esa turli noqulay va radiatsion muhitda ishlaydigan odamlarga shu ko‘katni tavsiya qilishadi. Chunki uning tarkibida organizmdagi radionuklidlarni meʼyoriga tushiruvchi modda mavjud.

Yangi siqib chiqarilgan ismaloq sharbati umumiy organizmni tiklovchi vosita sifatida operatsiyadan chiqqan, og‘ir kasallikni o‘tkazgan bemorlarga tavsiya etiladi.

Ismaloq barglari homilador ayolning o‘ziga ham, farzandiga ham koni foyda.

Ko‘katdan tayyorlangan salat esa organizmni turli toksin va zaharli modda hamda chiqitlardan tozalaydi. Ko‘kat tarkibidagi rutin sodasi kapillyarlar devorini mustahkamlaydi, ularni qayishqoq qiladi. Gipertoniklarning esa qon bosimini meʼyoriga keltiradi. Ismaloq immunitetni ham oshirib, yuqumli kasalliklarga chalinish ehtimolini kamaytiradi. Undan tayyorlangan taom metabolik jarayonlarni tartibga soladi, turli organ va to‘qimalardagi kislorod almashinuvini yaxshilaydi. Ismaloq tarkibidagi kalsiy va boshqa bir qator nutrientlar suyak to‘qimalarini mustahkamlaydi, tayanch-harakat tizimi xastaliklarini davolaydi. Ismaloq tarkibidagi bir qator foydali elementlar asab tizimini meʼyoriga tushiradi, tushkunlik va nevrozning oldini oladi. Mazkur ko‘katdan tayyorlangan taom uyqusizlikning oldini oladi. Barglarida mavjud lyutein, xlorofill hamda karotinoidlar ko‘z pardasini tiklab, ko‘rish qobiliyatini yaxshilaydi. Ismaloq erkaklarning reproduktik salomatligiga ham ijobiy taʼsir ko‘rsatadi.

O‘rtayer dengizi iqlimi hukmron bo‘lgan hududlarda o‘sadigan foydali o‘simliklardan biri jag‘-jag‘ ham dorivor va kosmetik maqsadlarda qo‘llaniladi. Uning tarkibida antioksidant yuqoriligi tufayli erkin radikallar keltirib chiqaradigan hujayra shikastlanishini kamaytirishga yordam beradi.

Jag‘-jag‘da yallig‘lanishni kamaytiradigan flavonoidlar va taninlar mavjud. Shuning uchun u og‘riq, shish va qizarish kabi yallig‘lanish holatlarini davolashga yordam beradi. Jag‘-jag‘ning biriktiruvchi xususiyatlari tufayli yaralarni davolashda ishlatiladi. Bundan tashqari, hayz ko‘rganda ko‘p miqdorda qon ketishida ham foydalanish mumkin.

Jag‘-jag‘ terining sog‘lom bo‘lishiga yordam beradigan antioksidantlar va antimikrobiyal ingrediyentlar mavjud. Shuning uchun u akne, ekzema va boshqa teri kasalliklarini davolash uchun ishlatilishi mumkin. Jag‘-jag‘ tarkibida yuqori flavonoidlar mavjudligi tufayli saraton kasalligiga qarshi himoya xususiyatlariga ega. Ushbu birikmalar hujayralarga erkin radikallar zararini kamaytirish orqali saraton xavfini kamaytirishi mumkin. Jag‘-jag‘ ovqat hazm qilish tizimining sog‘lig‘ini yaxshilaydigan tanninlar mavjud. Ushbu birikmalar ichaklarni tartibga solishga yordam beradi va ich qotishi yoki diareya kabi muammolarni bartaraf etishga yordam beradi.

Jag‘-jag‘ juda ko‘p turli xil usullarda ishlatilishi mumkin va uning afzalliklarini hisobga olgan holda, dorivor yoki kosmetik maqsadlarda ishlatiladigan ko‘plab mahsulotlarga kiritilishi mumkin. Biroq, agar siz jag‘-jag‘dan foydalanishdan xavotirda bo‘lsangiz yoki sog‘lig‘ingiz bilan bog‘liq muammolar mavjud bo‘lsa, avvalo sog‘liqni saqlash mutaxassisi bilan maslahatlashish tavsiya etiladi.

Internet materiallari asosida

O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

Xalqaro jurnalistika fakulteti talabasi 

Nilufar NEGMUROTOVA tayyorladi.